مـحـمـد جـان ولـد بـدل مشهـور به بنگیـچه تاشقرغانی در سال 1307 هجری شمسی در گذر ایش محمد بـیـک نـاحـیـۀ اول شهـر تـاشقرغان مرکز ولسوالی خـُلم در یک خانوادۀ هنرمند تولد شده است. پدرش به اسم بدل مشهور به بدل مست تاشقرغانی بوده به نواختن دمبوره مهارت داشته، بنگیچه پدرش را درسن 2 سالگی از دست داده تـحـت تـربـیۀ مادرش قرار گرفت. در سن خورد سالی نزد ملای محله به فرا گیری دروس دینی پرداخته، کتب متداوله را الــی پـنـجﮔﻧـﺞ، قرآن کریم، غیاثی و دیوان حافظ تمام نموده در سال 1329 هجری شمسی بـه خدمت مقدس عسکری رفته در سال 1331 از فرقه 5 ترخیص بدست آورده و در شهر تاشقرغان زندگی می نـمـود. در سال 1334 عروسی نموده و متاهل گردید، ولی به هنر موسیقی و سرودن آهنگ از سال 1329 الی 1359 مدت 30 سال در خـدمت مـردم خـود قـرار داشت و بتاریخ 17 جدی 1359 توسط آدمکشان به جرم هنرمند بودن ناجـوانمــردانه کشته شد. صاحب چهار فرزند می باشد که دو پسر و دو دختر است. پسرانش راه هنر او را تعقیب نکرده اند.

در بارۀ کار های هنری بنگیچه

بنگیچه تاشقرغانی نواختن موسیقی را از برادر بزرگ اش بـنـام اکـه جـان آمـوخـته است. در ابتدا کار های هنری اش بـا هـنرمندان محلی تاشقرغان چون بابه قران دمبوره نواز، بابه نور غجک نواز گروه هنری محلی را تـاسـیـس نـمود، خود به نواختن زیر بغلی آنان را همراهی می نمود او در سال 1335 به رادیوی کابل راه یافته که الی سال 1359 جمعاً 17 آهنگ محلی را در رادیوی کابل (بعداً رادیو افغانستان) ثبت نمود که بنام «بنگیچۀ تاشقرغانی» نشر می گردید یعنی نام تاشقرغان را در سراسر افغانستان زبـــانـــزد خـاص و عام نمود در سال 1356 با آغــاز شدن نـشرات تلویزیون در کشور دو پارچه موسیقی محلی «نغمه دمبوره و زیر بـغـلی» یکجا با مرحوم بابه قران ثبت نموده است. در طی 30 سال زندگی هنری اش در اکثر ولایت کشور سفر های هنری نموده در کنسرت های موسیقی هنرمندان محلی در کابل اشتراک نموده است. در سال 1358 عضـویـت اتـحـادیۀ هنرمندان را کمایی نموده و یک مراتبه به کشور ایران سفر نموده بود و به دریافت جوایز و افتخارنامه های هنری از ریاست اطلاعات و کلتور وقت نایل گردیده بود.

ا1ا. مرحوم بنگیچه تاشقرغانی از سال 1347 به بعد در راه هنر موسیقی محلی کشور خدمات بخصوص را انجام داده از جمله اینکه اولین بار آهنگ دوگانۀ را در سال 1348 با آوازخوان زن بنام (ماری مهتاب) اجرا نموده این خواندن های جوره یی را در البرز ننداری مزارشریف که جوار بالا حصار مزارشریف، مقابل لیسۀ سلطان غیاث الدین شهرمزار شریف که بعداً پشتنی تجارتی بانک در جای این ننداری اعمار گردید، سروده است. او با نواختن دایره و با پوشیدن لباس محلی و با حرکات شور انگیز این آهنگ ها را به شکل جوره یی میخواند، بعداً این روش دوگانه خوانی را با آواز خوانان زن از جمله (گل غوتی، فرزانه، عایشه، نجیبه و... غیره ادامه داد شاید این اولین آهنگ های دوگانه خوانی یک آواز خوان زن با مرد باشد که بعداً در رادیو کابل و بعد ها به تلویزیون ملی سایر هنرمندان از آن پیروی کردند.

ا2ا. همچنان در موسیقی محلی کشور با سرودن آهنگ های کوچه باغی به شکل فی البدیعه نیز کار های زیادی انجام داده از جمله با نظر محمد بلخی و دیگران در کست هایش به اصطلاح به شعرجنگی، مشاعره و مناظره پرداخته که بعداً معمول سایر هنرمندان محلی گردید.

ا3ا. خواندن ها از جمله معصومه سلسله دار، ساز بچه رحمن، سبزه بناز، مستم مستم و غیره را که قبلاً به کابل رادیو ثبت نموده بود بعداً حتی امروز سایر هنرمندان محلی آنرا به تکرار خوانده اند، از ابتکارات هنری اش محسوب می شود.

خصوصیات کار هنری

بنگیچه تاشقرغانی خود صاحب استعداد هنری بوده و طبع شاعری داشته در ابتدا از اشعار حافظ، بیدل، غیاثی و بهایی جان به سرودن اشعار عرفانی پرداخته بعد از سال های 1345 به سرودن اشعار به ﺫوق مردم از جمله چهار بیتی به اصطلاح کوچه باغی که در بین مردم طرفداران زیاد داشت، پرداخته هم چنان به سرودن اشعار انتقادی و اجتماعی که جنبۀ تربیتی و تنقیدی داشته نیز سروده است که از اشعار جناب موحوم قاری غلام علی خرم، محترم عبادالله نقشبندی خلمی، محترم وفای مزاری، محترم محمد ظاهر پویان خلمی، مرحوم صوفی عشقری و دیگران استفاده کرده بخصوص مرحوم قاری غلام علی «خرم» خلمی را بحیث استاد اشعار خود همیشه یادآوری می نمود. همه ساله در ایام میلۀ گلسرخ در چارباغ روضۀ مبارک در سرکس ها و صحنه های هنری اشتراک فعال می نمود و خود را سنگچل سخی جان می دانست و به روضۀ مبارک حضرت علی احترام خاص داشته در آهنگ های خود بارها یاد آوری نموده است.

با هنرمندان مرد و زن چندین کست جوره یی ثبت نموده است. کست های زلزلۀ تاشقرغان، بزکشی و یک کست در افغان موزیک با مرحوم نظر بلخی ثبت نموده بود همچنان در افغان موزیک 3 کست ثبت نموده بود.

محمد جان مشهور به بنگیچه و سگ وفادارش

خصوصیات شخصی

بنگیچۀ تاشقرغانی ظاهراً آدم خوش طبع، خنده روی، مزاحی بوده همیشه کوشش می نمود که چطور تماشاچیان و اخلاص مندان اش را در محافل خوش نگهدارد با وجود اینکه در باطن از نابسامانی های اجتماعی جامعه اش بسیار رنج می برد.

در مقابل زورگیری و زورگویان، رشوه خوران، ظالمان و نامردان حساسیت بخصوص داشت. اکثراً اشعار انتقادی او گویای مفکوره و مرام او بوده می تواند. به هرحال حقیقت را بدون ترس و لرز در مقابل هر زورگوی ابراز نموده هیچ ترس از کسی نداشت به همین منظور او را بتاریخ 17 جدی 1359 کشتند او با غریب و بیچاره گان بسیار همدردی داشته بسیار دلسوز و مهربان نسبت به بینوایان بود. در طی 30 سال چندین تن شاگردان را تربیه نموده بود.

منبع: سایت آریایی