شرح زندگانی شادروان نورالله تالقانی
در بارۀ ما
website counter
تصاویر پانزدهمین سالروز وفات شادروان بیانی
رمضان مبارک
صفحۀ یوتوب ما
صفحۀ فیس بوک ما

اوزبیک تیلی سوزلیگی، نورالله آلتای

بنیاد اجتماعی و فرهنگی بیانی یوتوب

بنیاد بیانی در فیس بوک

استاد ملا تاج محمد سرپلی در یوتوب

استاد ملا تاج محمد سرپلی در فیس بوک

قرآن شریف، اوزبیکی ترجمه بیلن

قرآن شریف، مکمل

قرآن الکریم با ترجمه به چند زبان

اوزبیک تیلیده دینی موعظه‌لر

محبوب القلوب، تربیتی و تفریحی

تصّوف و انسان، شرعی جوزجانی

استاد قاری محمد عظیم عظیمی

انجمن فرهنگی نوایی، ناروی

لغت نامۀ بزرگ دهخدا

تیل و ادبیات، ایشانچ

اوزبیک تیلی، ذکر الله ایشانچ

کونگیل کوزگوسی، فرشته بیگم

موج نور، فرشته بیگم ضیایی

بابر ایزیدن، محمد حلیم یارقین

بابر ایزیدن، دکتور شفیقه یارقین

تورکستان اوغلان لری

اوزبیکی شعرلر، امان الله قویاش

اوزبیکچه شعرلر توپلمی

اوزبیگیم، داکتر فاریابی

یورتداش، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی

مونس، آیدین خیری

که پلک، عنایت الله فرهمند

دُر دانه لر، دکتور فیض الله ایماق

یاشلر، اجتماعی و فرهنگی

فاریاب زمین، دولتی فاریابی

توران، آلپ تیمور تورانی

اوزاق یــولــلار، ادبی و فرهنگی

افغانستان تورکلری فدراسیونی

جنوبی تورکستان، اجتماعی

اوزتورک دریچه‌سی

بابر فرهنگی و کلتوری انجمنی

آیدین افغانستان فرهنگی انجمنی

حیات پنجره سیدن، فضل احمد بورگیت

آلتین کَمَلـَک، عبدالله تاشقین

کوموش، کنشکا تورکستانی

سوز، محمد عالم کوهکن

بیلگی هفته‌لیگی

سوز گلشنی، هوشنگ پیگیر

آلتین یپراقلر، محمد کاظم امینی

چیچک لر محضری، ابوالخیرخیری

آق قَیین، نور الله آلتای

ییگیت، اجتماعی و فرهنگی

ایچک اوزر کولگو، اجتماعی

تیگیرمانچی، اسد الله آسیابان

ساغینچ، عارفه امینی

اوزبیک خلق مقال لری

قویاش بیراغی، جمشید ثبات

کونگول یاره‌سی، معصومی

قیزیل قلمپیر، تنقیدی فکرلر

گونش، فرهنگی و اجتماعی

ینگی لیک لر، حفیظ الله فیاض

عـزیـز فـاریـابـلی

فرهنگ ترکمنی راسخ ، آنلاین

نیسایا، شعر و ادب فاریاب

کورش، فرهنگ و اجتماع

آنه یورتیم، فرهنگی و ادبی

شعر و ادب تورکستان

باغبوستان، افغانستان ترکمنلری

آلقیش، تورکچه ادبی و کلتوری

نور قویاش، فرهنگی و اجتماعی

باقیش، همایون خیری

اوزبیگیم، زهره کارگر

تانگ ییلی، آی نور خیری

افعانستان تورک اوقوچیلریمیز

کــــوکـــلـــــم، ثــــنــا

اجتماعی و فرهنگی، فیض الله قرداش

ارمغان، دکتور منان تاشقین

خیال کوله‌گه‌سی، عالم لبیب

داستان لر، قادر مراد

بی بی سی اوزبیکی

جیحون، افغانستان ترکمنلری

افغانستان، دکتور همت فاریابی

تی ری تی افغانستان اوزبیکی

وطنداش نشریه‌سی

ممتاز فیلسوف لر حکمت لری

ضیا ایسته‌گن قلب لر اوچون

انجمن اجتماعی علی سینا

آق گل، سحر نور

آچون، زهرا ایشانچ

صبر درختی، سیوینچ

عروض، زهره کارگر

آلاله های پر پر، داکتر تورانی

تورک اوغلی، ادبی و فرهنگی

اورته آسیا، اجتماعی و مدنی

نشرات تورکان افغانستان

استاد خلیل الله خلیلی

استاد الحاج ایرگش اوچقون

نادر، شعر و ادب

میر حسین مهدوی

رهانه، سخیداد هاتف

الف لام میم، فاطمه روشن

شعر نو، داکتر سمیع حامد

کابل پرس، افغانستان پرس

محیط خیال، رسول راسخ

دوای قلب زخمی، داکتر یلقم

کانون فرهنگی ناصر خسرو بلخی

ابزار های ضروری برای سایت و وبلاگ

کانون فرهنگی میرزا اولوغ بیگ

آپلود تصویر ایمگور

کلیک‌ کنید و فارسی بنویسید

ستاره ها، محمد هارون صدری

پیوند های مهم

نورالله تالقانی در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی مطابق به ۱۹۳۹ میلادی در قریۀ سرای سنگِ شهر تالقان (مـرکـز ولایت تخار) در شمال افغانستان زاده شد. نام پدرش ملا نعیم، مادرش پرچه، پدرکلانش امام قـُل و جدِ مــادریـش خـدربـیـگ است، که در تورکستان جنوبی روستای «قزاقِ سرای‌سنگ» تالقان که همین اکـنـون مـرکـز ولایت تـخـار است، میزیسته است. پدرکلان پدری وی، از قزاق‌های خوارزم بوده و در دوران جـنـگ‌هـا، از راه مـیـمـنـه بـه تـالـقـان مـهـاجــر و در روســتــای «قـزاق قـشــلاق» مـسکـن گزیده است. «قـــزاق قــشــلاق» در شمـال تـالـقان موقعیت داشته و از شهر تالقان سه کیلومتر فاصله دارد. پدرکلان مــادری‌اش از زمـیـنـداران اوزبـیکِ روستای قزاقان بود. پدر نورالله تالقانی، در جوانی تا اندازۀ درس ملائی خوانده و در بین اهالی قریه به «ملا نعیم» شهرت داشت.

 

نــورالله تــالـقانی تحصیلات ابتدایی را در مکتب ابتداییۀ «سرای‌سنگ» تالقان و لیسه را در مکتب نظامی «لـیسۀ حربی مهتاب قلعهِ کابل» و دورۀ لیسانس را در پوهنتون حربی کابل به پایان رسانید. پس از آنکه در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی از حربی پوهنتون فارغ گردید، در آن پوهنتون به تدریس و تعلیم «تکتیک» پیاده پرداخت. او در پهلوی وظیفۀ مقدس استادی، مهتمم مجلۀ حربی پوهنتون نیز شد.

 

نــورالله تــالــقــانی پس از سه سال خدمت در حربی پوهنتون به حیث مدیر مسوول مجلۀ اردو مقرر و به فـعالیت‌های رسانه‌یی آغاز کرد. در اواخر سال ۱۳۴۳ به اتهام نشر ایدیولوژی علمی و ضد غربی در یگانه مـجـلـه عـسکری، مجبور به استعفا و از قوای مسلح اخراج گردید. بعد از کودتای ۱۳۵۲ مجدداً افسر و در وزارت فـواید عامه به حیث رئیس اداری مشغول خدمت گردید. هنوز سه ماه از دورۀ خدمتش در آن وزارت سـپـری نگردیده بود که مدت دو سال و نیم نظر به امر داوود خان رئیس جمهور وقت در خانه تحت نظارت پولـیـس قـرار گـرفـت. قـبـل از حادثه هفتم ثور ۱۳۵۷ آخرین وظیفۀ او در ریاست پیژنتون و ریاست تفتیش تعیـینات اردوی وزارت دفاع ملی بود. رتبۀ نظامی‌اش دگروالی بود. در سنبله ۱۳۵۷ به امر حفیظ الله امین دستگیر و بیشتر از یکسال و چهار ماه را در زندان پلچرخی سپری نمود.

 

نورالله تـالـقـانـی بـعد از تحولات ششم جدی ۱۳۵۸ از زندان آزاد و بعداً به حیث رئیس نشرات وزارت دفاع مـلـی و مـتـعـاقـبـاً بـه حـیث معین وزارت امور اقوام و قبایل ایفای وظیفه نمود. او مدتی را به حیث رئیس کـمـیـتـۀ دولـتـی طـبع و نشر بیهقی نیز اجرای وظیفه نموده و سهم خویش را در چاپ و نشر صدها جلد کـتـب ادبـی، عـلـمـی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی به زبان‌های دری، پشتو، اوزبیکی و دیگر زبان‌ها ادا نمود. این سـال‌هــای کاری او را میتوان درخشان‌ترین زمان شعر و ادب در تاریخ معاصر افغانستان شمرد. چــون نه قبل از آن و نه هم بعد از آن در مطبعۀ دولتی آن طور آثار گرانبها، نفیس، نایاب و باارزش در مدت کوتاه دگر به نشر نرسید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نورالله تالقانی به صفت پژوهشگر، مورخ، نویسنده و به مثابۀ ناشر صدها عـنـوان کـتـاب مـفـیـد، خـدمات بزرگ و فراموش ناشدنی را برای مردم افغانستان بخصوص اهل فرهنگ انجام داده است. زندگانی نورالله تـالـقـانـی مـشحون از مبارزه در راه برابری ملی- اجتماعی و فعالیت‌های گستردۀ روشنگرانه بوده است.

 

نــورالله تـالـقـانـی از تـبـار دلیر مردانِ نامی و چهره‌های معـدود فرهنگی تاریخ معاصر کشور ماست که در حـلـقـه‌هـای روشـنـفـکـران مـیـهـن، چـه در ساحۀ نظامی و چه ملکی دارای جایگاه خاصی می‌باشد. او بـی‌خوف و بی‌حراس دردهای مردم مظلوم خویش را با صراحت باز گو و بیان می‌نمود و دلیرانه از آن دفاع می‌کرد . او سمبول راستین تلاش در راه فراگیری علم و دانش و نماد راستین پـیـکـارِ بـی‌امان در راه حق طلبی و بـرابـر زیـسـتـن بود و تمام عمر و زندگی پُربار و پُر افتخار خویش را صرف مطالعه و نوشتن کتب و مطالب ناب تحقیقی و علمی نمود. تالقانی از وسعت نظر نیک، دور اندیشی کامل، تحلیل درست وقایع، تـوان و شـهـامـت خـاصـی بـرخـوردار بـود. او یکی از بهترین فرزندان میهن ماست که باغرور و پرهیزگاری، زندگی شرافتمندانه نمود و جا دارد که در برابر ابهت آرمان‌های پاک و انسانی‌اش سر تـعـظـیـم فـرو آورد. زیــرا او یکی از بهترین چهره‌های درخشان فرهنگی تورک‌تباران معاصر کشور است که با غرور، سربلندی و سرشار از بادۀ عشق به میهن و مردم رنجور خود تا آخرین لحظات زندگانی آرام ننشست، تحقیق نمود و بی‌امان مبارزه کرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نـورالله تــالـقانی در ۳۱ جوزا سال ١٣٨٨ هجری شمسی مطابق به ۲۱ جون ۲۰۰۹ میلادی در کابل وفات و در شهر تالقان به خاک سپرده شد. انالله و اناالیه راجعون

 

مــقــالات و نـوشـتــه‌هـای شـادروان نـورالله تـالـقـانی در جراید و مطبوعات کشور به طور پراگنده به نشر رسـیـده و از آثـار چــاپ شـده‌اش مـیـتوان کتب «افغانستان ماقبل آریایی‌ها»، «فرهنگ اصطلاحات نوین» و «تخاری‌ها» را نامبرد. ناگفته نماند که اثر اخیر الذکر در سال ۲۰۱۰ میلادی در کابل به چاپ رسید.

 

نسخۀ پی دی اف این مقاله را از اینجا دریافت کنید

وقـتـی بـا خـیـر مـحـمد چــاووش ملاقـات میـکـنـیـد، انسانی حلیم و مـتـواضـع و در عین زمان بـا مـنـاعت و سربلند را در برابر خـود مـی‌بـیـنـیـد. مـنـاعـت نـفـس و غرور مشـروع انـسـانی او در عین فـروتـنـی، از اعـتـمـاد بـه نـفـس و روحـیـۀ بـلند اتکا به خــود و بــاور هــای مـلـی او سر چشمـه می‌گـیـرد. یکجا با این روحیه، پـیـگیری در کـار، عـشـق و عــلاقۀ پــایــان نـاپـذیـر به مـوسیـقـی مـلـی و باور به موفقیت درین ساحه او را از دیـگـران مـتـمـایز می‌سازد. آهـستـه و شمــرده حــرف مــیــزنــد، بــا قـاطـعـیت از فکر و نظر خود دفاع می‌کند، شـوخ طـبـع و بـذلـه‌گــو است، با تبسم و صمیمیت شما را استقبال میکند... ا

هـنـر هـمـانـند شعر و ادبیات تراویدۀ ذوق و استعداد زیبایی شناختی انسان و نماد احساس و انـدیشـه های ظریف و تلطیف شدۀ اوست. انـسان نـه تنـهـا بـا ایـجاد و ابـداع پـدیـده هـای هـنـری ذوق و سلیقۀ زیبایی شـنـاخـتـی خـود را اقـنــاع و رشد مـیـدهـد، بـلـكـه درد ها و نیاز های روانی و حسّی خـود را نیز از راه شنیدن یا دیدن آن تسكین می دهد و بر طرف مـیـكـند. از هـمـیـن رو، تـا انسان بوده و هست، هنر با او هـمـراه است و مانند همه نماد های گونه گون فرهنگ بشری یكجا با نسلهای آدمــی پـویـه تـاریـخ را در نـور دیــده، فـراز و فرود هـای تـحــول و دگـرگـونـــی هــا را پذیرا شده است. ا

سـیـد کـبـیـر کمـال رحـمـتلی استاد غفار کـمـال نـیـنگ اوغلی دیر. سید کبیر نینگ قـولاغــی بـالــه‌لـیـگـیـدن دوتـار نــوالری و کلاسـیـک آهـنـگ‌لـر بیلن تانیش. آته‌سی رحـمـتـلـی اسـتـاد غـفار کمال افغانستان نـیـنـگ مـشـهـور کـلاسیـک خواننده‌لریدن بیری بـولـگن. سـیـد کـبیر ایندی رحمتلی آتـه‌سی نیـنگ ایزینی ایزلب بارماقده دیر. اوزیـنـی ایتـیشیچه: «اوزبیک خلقی نینگ اصل مـوسیقی‌سی دوتار دیر و مین دوتار بـیـلـن ذوقـلـنـه‌مـن. کـلاسـیک موزیک‌لر و فـلـکـلـوریـک قـوشـیقلرنی هم اوقویه‌من. الـبـتـه بـرچـه‌سـیـنـی اوز رحـمـتلی آته‌م، استاد غفار کمال دن اورگه‌نگنمن». سـید کبیر اوزبیکستان‌لیک... ا

ضیاء خواجه منصوری افغانستان‌ده خلق‌لر دوست‌لـیـگـی اوچـون فعال خذمت قیلگن اوسـتـاذ صنعتکارلریدن دیر. او ۱۹۲۰ نچی میـلادی ییلده تاشکند شهریده توغیلدی. بـاشـلـنـغـیچ تعلیمنی توگه‌تیب، موسیقه کـورسـیـنی هم عین شو ییرده توگه‌تدی. بــو کـورسـده دوتـار و سـیـتــار چَلـیشنی اورگـَنـدی. مـیلادی ۱۹۲۹-۱۹۳۰ ییـلـلـرده فـاریـاب، مزارشریف، سونگره کابل‌ده عمر کـیـچـیـردی. صنـعـتـکار افـغـانـسـتــــان‌ده اسـتـقـامـت قـیـلـه‌یـاتگن اوزبیک، ترکمن، تـاجیک، پشتون و هزاره‌لرنینگ، اینیقسه، یـاش‌لـرنـیـنـگ ارداقـلـی صحـبـتــداشی و صـمـیـمـی دوسـتی ایدی. منصوری نینگ افغانستان اوزبیکلری تیلی و... ا