اسلام حقوقی و غرب عالملری
در بارۀ ما
website counter
تصاویر پانزدهمین سالروز وفات شادروان بیانی
رمضان مبارک
صفحۀ یوتوب ما
صفحۀ فیس بوک ما

اوزبیک تیلی سوزلیگی، نورالله آلتای

بنیاد اجتماعی و فرهنگی بیانی یوتوب

بنیاد بیانی در فیس بوک

استاد ملا تاج محمد سرپلی در یوتوب

استاد ملا تاج محمد سرپلی در فیس بوک

قرآن شریف، اوزبیکی ترجمه بیلن

قرآن شریف، مکمل

قرآن الکریم با ترجمه به چند زبان

اوزبیک تیلیده دینی موعظه‌لر

محبوب القلوب، تربیتی و تفریحی

تصّوف و انسان، شرعی جوزجانی

استاد قاری محمد عظیم عظیمی

انجمن فرهنگی نوایی، ناروی

لغت نامۀ بزرگ دهخدا

تیل و ادبیات، ایشانچ

اوزبیک تیلی، ذکر الله ایشانچ

کونگیل کوزگوسی، فرشته بیگم

موج نور، فرشته بیگم ضیایی

بابر ایزیدن، محمد حلیم یارقین

بابر ایزیدن، دکتور شفیقه یارقین

تورکستان اوغلان لری

اوزبیکی شعرلر، امان الله قویاش

اوزبیکچه شعرلر توپلمی

اوزبیگیم، داکتر فاریابی

یورتداش، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی

مونس، آیدین خیری

که پلک، عنایت الله فرهمند

دُر دانه لر، دکتور فیض الله ایماق

یاشلر، اجتماعی و فرهنگی

فاریاب زمین، دولتی فاریابی

توران، آلپ تیمور تورانی

اوزاق یــولــلار، ادبی و فرهنگی

افغانستان تورکلری فدراسیونی

جنوبی تورکستان، اجتماعی

اوزتورک دریچه‌سی

بابر فرهنگی و کلتوری انجمنی

آیدین افغانستان فرهنگی انجمنی

حیات پنجره سیدن، فضل احمد بورگیت

آلتین کَمَلـَک، عبدالله تاشقین

کوموش، کنشکا تورکستانی

سوز، محمد عالم کوهکن

بیلگی هفته‌لیگی

سوز گلشنی، هوشنگ پیگیر

آلتین یپراقلر، محمد کاظم امینی

چیچک لر محضری، ابوالخیرخیری

آق قَیین، نور الله آلتای

ییگیت، اجتماعی و فرهنگی

ایچک اوزر کولگو، اجتماعی

تیگیرمانچی، اسد الله آسیابان

ساغینچ، عارفه امینی

اوزبیک خلق مقال لری

قویاش بیراغی، جمشید ثبات

کونگول یاره‌سی، معصومی

قیزیل قلمپیر، تنقیدی فکرلر

گونش، فرهنگی و اجتماعی

ینگی لیک لر، حفیظ الله فیاض

عـزیـز فـاریـابـلی

فرهنگ ترکمنی راسخ ، آنلاین

نیسایا، شعر و ادب فاریاب

کورش، فرهنگ و اجتماع

آنه یورتیم، فرهنگی و ادبی

شعر و ادب تورکستان

باغبوستان، افغانستان ترکمنلری

آلقیش، تورکچه ادبی و کلتوری

نور قویاش، فرهنگی و اجتماعی

باقیش، همایون خیری

اوزبیگیم، زهره کارگر

تانگ ییلی، آی نور خیری

افعانستان تورک اوقوچیلریمیز

کــــوکـــلـــــم، ثــــنــا

اجتماعی و فرهنگی، فیض الله قرداش

ارمغان، دکتور منان تاشقین

خیال کوله‌گه‌سی، عالم لبیب

داستان لر، قادر مراد

بی بی سی اوزبیکی

جیحون، افغانستان ترکمنلری

افغانستان، دکتور همت فاریابی

تی ری تی افغانستان اوزبیکی

وطنداش نشریه‌سی

ممتاز فیلسوف لر حکمت لری

ضیا ایسته‌گن قلب لر اوچون

انجمن اجتماعی علی سینا

آق گل، سحر نور

آچون، زهرا ایشانچ

صبر درختی، سیوینچ

عروض، زهره کارگر

آلاله های پر پر، داکتر تورانی

تورک اوغلی، ادبی و فرهنگی

اورته آسیا، اجتماعی و مدنی

نشرات تورکان افغانستان

استاد خلیل الله خلیلی

استاد الحاج ایرگش اوچقون

نادر، شعر و ادب

میر حسین مهدوی

رهانه، سخیداد هاتف

الف لام میم، فاطمه روشن

شعر نو، داکتر سمیع حامد

کابل پرس، افغانستان پرس

محیط خیال، رسول راسخ

دوای قلب زخمی، داکتر یلقم

کانون فرهنگی ناصر خسرو بلخی

ابزار های ضروری برای سایت و وبلاگ

کانون فرهنگی میرزا اولوغ بیگ

آپلود تصویر ایمگور

کلیک‌ کنید و فارسی بنویسید

ستاره ها، محمد هارون صدری

الماس تلویزیونی، افغانستان

چادری، دریچۀ قدرت

آلتین فلم، اوزبیکلرنینگ افتخاری

محتشم یوز ییل سریالی

مجموعۀ گل، عبدالله کارگر

تلویزیون های افغانستان آنلاین

من شهر ساعات، بیلمیرم

گلزمین وفا، اشعار سید محمد دروگر

آیدین مالمو مدنی نهادی

باله لر، آیدین مالمو مدنی نهادی

ستار تورک تلویزیونی آنلاین

امیر علیشیر نوایی، مکمل اثرلری

قالب های وبلاگ وطن

قطغنی سایتی، رحیمی

اوز فکر انترنیت صحیفه‌سی

تارنمای پرتو نادری

کاریکاتورها، راهکار مدیریت

کتابخانۀ دیجیتالی افغانستان

بویوک تورکستان، حمید اوغلی

برگردان الفبای کریل به الفبویژی

تورکچه آتلر و تورک تاریخ تدقیقاتی

تمرینات آموزش زبان نارویژی

بازی های عامیانۀ اوزبیکان جوزجان

پیوند های مهم

اسلام حقوقی ‌دنیانینگ اساسی حقوقی تیزیم‌‌لری‌دن بیری صفتیده‌ ۱۴۰۰ ییل‌لیک اوتمیشی بیلن، تاریخی جهت‌دن روم حقوقی‌دن سونگ، ایککینچی اورینده تورسه هم، مضمون و محتوا یوزه‌سیدن اونگه نسبتاً کینگراق ساحه‌‌لرنی قمره‌ب آله‌دی. اما غرب عالم‌‌لری بو حقیقت‌نی یخشی توشونمه‌گن‌لر. اسلام و اونینگ حقوقی تیزیمی حقیده برچه غرب عالم‌‌لری اینیقسه شرق‌شناس‌لری‌نینگ فکر‌لری بیرخیل ایمَس. قوییده شو موضوع اوستیده توخته‌ب اوته‌میز:

غرب و سابق شوروی دوری‌نینگ ایریم عالم‌لری تمانی‌دن اسلام حقوقی حقیده یازیلگن اثر‌لرده‌گی فکر و ملاحظه‌‌لر، کوپینچه، اوشبو حقوقی تیزیم‌نینگ مضمون- ماهیتینی، شونینگدیک، اجتماعی- اقتصادی، شرایط و دور طلبی‌دن کیلیب چیقیب، اونینگ رواجله‌نیش قابلیتی‌گه ایگه ایکن‌لیگینی کورسه‌تیب بیره‌آلمَسلیگی سببلی، طلب‌گه جواب بیرمه‌یدی و اسلام حقوقی متخصص‌‌لرینی قانیقتیرمه‌یدی. بونداق اساس‌سیز یانده‌شو‌لرنینگ سببی قوییده‌گی‌‌لر بولیشی ممکن:

ـ۱. اسلام حقوقی بوییچه تدقیقات آلیب بارگن غرب عالم‌‌لری، اینیقسه شرق‌شناس‌لر کوپنچه حقوق‌شناس بولمه‌گن‌لر. او‌لر فقه علمی‌نی اونینگ برچه قررّه‌‌لرینی (اصول و فروع) بیلن چوقور اورگنمه‌گن‌لر. او‌لر توغری‌دن- توغری اسلام حقوقی‌نینگ اساسی منبع‌لری- قرآن کریم، سنّه، اجماع، قیاس، شونینگدیک، استحسان، عُرف، ذرائع، مصالح، استسحاب کبی قوشیمچه منبع‌لرگه یا که‌کلاسیک فقهی کتاب‌لرگه مراجعت قیلیش اورنیده، کیینگی دور‌لرده تورلی مؤلف‌‌لر تمانی‌دن هر خیل اسلوب‌لرده یازیلگن کتاب‌لر‌دن فایده‌لنگن‌لیک‌لری اوچون حقوقی مسئله‌‌لر‌نینگ توب ماهیتی‌گه ییتیب باره‌آلمه‌گن‌لر و حال بوکه، اسلام حقوقی تیزیملی تعلیمات بولگنی اوچون، اونی سیستماتیک اسلوبده اورگه‌نیش ضرور. نیگه‌که هر بیر مسئله‌نی اونینگ تیزیمی‌دن اجره‌تیب اورگه‌نیش ناتوغری خلاصه چیقه‌ریش گه آلیب کیله‌دی.

ـ۲. او‌لر، فقه علمینی قاتیب قالگن و حرکت‌سیز بیر فن صفتیده تصّور قیلیب، اونینگ حرکت‌چن و ایجادی اوزگریش خصوصیتی گه ایگه ایکن‌لیگینی اونوتگن حالده، مجتهد‌لر (اسلام حقوقی عالم‌‌لری فقیه‌‌لر) قانون توزیش و حقوقی نظریه یره‌تیش وکالتی‌گه ایگه ایکن‌لیک‌لرینی هم نظرده توتمه‌گن‌لر.

ـ۳. ایریم‌‌لر، اینقسه‌شوروی عالم‌‌لری، بعضاً شیعه مذهبی منبع‌لریگه ته‌ینگن حال‌ده، سنّی‌لیک مکتب‌‌لری حقیده سوز یوریتگن‌لر.

ایتیب اوتیلگن عامل‌لر و ینه بیر قطار باشقه سبب‌لرگه کوره اکثریت غرب عالم‌‌لری فقه علمینی مستقل بیر حقوقی تیزیم صفتیده یاریتیب بیریش گه موفق بولمه‌گن‌لر.

مثال طریقه‌سیده، شوروی تدقیقاتچی سی ا. ن. شیدولینه اوز تدقیقاتی‌ده اسلام‌نی قاره‌لش گه قره‌تیلگن شوروی‌‌لر سیاستی اساسی‌ده، نکاح‌نی باغله‌ش (عقد نکاح) و اونی بیکار قیلیش (طلاق) ده، شونینگدیک گواه‌لیک بیریش‌ده‌گویا که قرآن کریم عیال کیشی‌نینگ حقوقی‌نی کم سیته‌دی، دیب دعوا قیلگن. اگر موضوعنی واقعلیک که اساس‌لنیب تیکشیرسک، بو ادعا‌نینگ اساس‌سیزلیگی ثابت بوله‌دی.

فقه- اسلام حقوقی، روم حقوقی گه نسبتاً یاش حقوقی تیزیم بولسه هم، اوز ترقیات باسقیچ‌لرینی باسیب اوتگن‌دن کیین ‌دنیا‌نینگ اینگ رواجلَنگن حقوقی تیزیم‌لری‌دن (سیستم‌‌لری‌دن) بیریگه ایلَندی. اگر فقه‌نی غرب حقوقی تیزیم‌لری بیلن سالیشتیره‌دیگن بولسک، اسلام حقوقی‌نینگ غرب حقوقی تیزیم‌‌لریده موجود بولگن برچه ساحه‌‌لرنی قمره‌ب آلگنی، اوزی‌گه خاص میتودولوژی اساسی‌ده‌او‌لرنی رواجلَنتیرگنی و زمان بیلن هم‌آهنگ قیلیش قابلیتی‌گه ایگه ایکن‌لیگی‌گه قطعی ایشانچ حاصل قیله‌میز.

اسلام حقوقی‌ده شونداق انستیتوت‌‌لر بار که، او‌لر غرب حقوقیده عموماً موجود بولمه‌گن یا که کیینچه‌لیک شکل‌لنگن و اسلام حقوقی تجربه‌‌لری‌دن فایده‌له‌نیب رواج‌لنتیریلگن. مثلاً، وقف حقوقی، فوند یا که جمغرمه‌نینگ باشلنغیچ شکلی صفتیده فقه عالم‌‌لری ایجادی اساسیده یوزه‌گه کیلیب، عصر‌لر دوامی‌ده برچه مسلمان مملکت‌‌لر، اینقسه اوزبیک دولتچی‌لیگی تاریخیده تورکستان و خراسان حدودی‌ده، شونینگدیک عثمانی‌‌لر امپراتورلیگی‌ده علم و فن رونقی اوچون نهایت مهم واسطه بولیب خدمت قیلیب کیلگن.

شونینگدیک، محتسب‌لیک (احتساب) هم اسلام حقوقی ده‌ ۱۳ عصرلیک تاریخ‌گه ایگه. غزنوی‌‌لر و تیموری‌‌لر دور‌لریده تکامل‌لشگن اوشبو تجربه، ۱۷۰۹ ییلی، سویدن قرالی «چارلز ۱۲» آرقه‌لی اقتباس قیلینیب، ۱۹ عصر ده امبودسمن شکلیده رواجلَنتیریلدی.

امبودسمن بوییچه بیرلشگن ملت‌‌لر تشکیلاتی ترقیات دستور‌لری‌نینگ مصلحتچی‌سی، الاسکا ایالتی امبودسمنی، امریکا امبودسمن‌لری اویوشمه‌سی‌نینگ سابق پریزیدنتی دین گوتیریر ۱۹۹۹ ییل اوزبیکستان ایچکی ایش‌لر وزیرلیگی اکادمی سیده بولیب اوتگن کنفرانس‌ده، امبودسمن انستیتوتی بوییچه جهان تجربه‌سی توغریسیده اوقیگن معروضه‌سی‌ده، بو موضوع بوییچه قوییده‌گی فکر‌لرنی بیلدیرگن ایدی:

«امبودسمن‌نینگ تاریخی ایلدیز‌لری‌دن بیری قرآن کریم و اسلام مفکوره‌سی‌نینگ بیر قسمی صفتیده عادل‌لیک تمایلی‌‌دن کیلیب چیقه‌دی. خلیفه‌عمر تمانی‌دن شکایت‌‌لرنی قبول قیلیش و نزاع‌‌لرنی حل قیلیش اوچون محتسب منصبی تشکیل ایتیلگن ایدی. ۱۷۰۹ ییلی سویدن قرالی «چارلز ۱۲» روسیه‌‌دن یینگیلگن‌دن سونگ تورکیه‌گه کیله‌دی. او سویدن گه قیتگن‌دن کیین او ییرده‌ ۱۷۱۸ ییلی عالی امبودسمن‌نی تأسیس ایته‌دی. بعضی مکتب‌‌لر وکیل‌لری بونی «قاضی القضات» نامی بیلن مشهور تورک عدلیه باشلیغی منصبی‌نینگ تأثیری دیب حسابله‌یدی‌لر. سویدن قرال‌لری بیلن پارلمان اورته‌سیده‌گی حاکمیت اوچون کوره‌ش‌لر ۱۸۰۹ ییلی اساسی قانون قبول قیلینیشی‌گه آلیب کیلگن. اوشنده پارلمان امبودسمن منصبی‌نی جاری قیله‌دی». اون‌دن کیین سویدن تجربه‌سی اساسیده دنیانینگ کوپ مملکت‌‌لری تمانی‌دن امبودسمن انستیتوتی اقتباس ایتیله باشله‌دی. حاضر هم ایریم اسلام مملکت‌لریده، امبودسمن، محتسب دیب اته‌له‌دی.

دوکتور احمد شلبی اوزی‌نینگ «اسلام مدنیتی تاریخی» کتابی‌ده یازیشیچه، ۱۹۳۸ ییل هالندنینگ لاهه شهریده اوتکزیلگن قیاسی حقوق‌شناس‌لیک (مقایسوی حقوق) بوییچه خلق‌ارا کنفرانس اشتراکچی‌لری تمانی‌دن اعلان قیلینگن بیان نامه‌ده اسلام قانون‌چی‌لیگی حقیده قوییده‌گیچه فکر بیلدیریلگن ایدی:

ـ او باشقه منبع‌لر‌دن آلینمه‌گن بیر مستقل تیزیم دیر؛

ـ زمان بیلن اویغون (هم‌آهنگ) حرکت قیلیش قابلیتی‌گه ایگه،

ـ اوندن قانونچی‌لیک بوییچه بیر منبع صفتیده فایده‌له‌نیش ممکن؛

لیکن ایریم غرب عالم‌لری، مثلاً، هالندلیک «جوزف شخت»، فقه علمی‌نینگ ماهیتی‌گه توشونمَس‌دن، اسلام حقوقی اوزگرمه‌س‌لیک خصوصیتی‌گه ایگه بولگنی اوچون اجتماعی اوزگریش‌لرنی قبول ایته آلمه‌یدی، دیب تصّور قیلگن.

شونینگدیک، باشقه بیر غرب عالمی «رینی داوید» اوز اثریده مسلمان حقوقدان‌لری (فقیه و مجتهد‌لر) «حقوق» گه اساس سالیش وکالتی‌گه ایگه ایمَس‌لر، او‌لر فقط قانون‌نی شرحله‌یدی، دیب دعوا قیلگن.

اجتها‌دنینگ ماهیتی‌نی و اونینگ قانون توزیشده قنچه‌لیک یوکسَک اهمیت‌گه ایگه ایکن‌لیگینی توشونمَس‌لیک عاقبتی‌ده مذکور عالم‌‌لر انه شونداق ناتوغری خلاصه‌‌لر چیقه‌رگن‌لر و حال بو که، فقه علمی‌ده، قانون سکوت قیلگن ده، یعنی بیر حقوقی معما‌نینگ ییچیمی قرآن کریم و حدیث‌لرده تاپیلمه‌گن صورت‌ده اجتهاد یاردم‌گه کیله‌دی و بیلگی‌لنگن قاعده‌‌لر اساسی‌ده اجماع، قیاس یا که استحسان (راسیونال عقلی منبع‌‌لر) و باشقه دلیل‌لرگه ته‌ینگن حالده معمانی حل قیلیب بیره‌دی.

شافعی‌لیک مذهبی‌نینگ ییریک فقیهی عبدالوهاب شعرانی اوزی‌نینگ «المیزان» ناملی کتابیده قوییده‌گیچه تأکیدلگن ایدی:

«محقق عالم‌‌لر دیگن‌لر که، اسلام عالم‌‌لری پیغمبر‌نینگ وارث‌‌لری بولگن‌لیک‌لری اوچون اجتهاد آرقه‌لی قانون وضع قیلیش (قانون توزیش) گه حق‌لی دیر‌لر و پیغمبر‌لر سینگری حلال بولگن نرسه‌‌لرنی بیلگیلش‌گه حق‌لری بار».

بو اورین‌ده کوپ مثال‌لر کیلتیریش ممکن، اینقسه تجارت و مُلکچی‌لیک، سودا- ساتیق، شرطنامه‌‌لر و اجاره مسئله‌‌لری ساحه‌سیده جوده کوپ حقوقی معما‌لر مجتهد عالم‌‌لر‌نینگ نظریه‌‌لری اساسیده اوز ییچیمی‌نی تاپگن.

اسلام حقوقی‌نینگ ماهیتی‌نی یخشی توشونگن عالم‌‌لر‌دن بیری «لینَن دو بیلفان» و اصول عالم‌‌لری کوپچیلیگی‌نینگ قره‌ش‌لری‌گه اساس‌لنیب ایتیش ممکن که، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، ضرورت پرینسیپ‌‌لری و باشقه بیر قطار اصول و قاعده‌‌لرنینگ بارلیگی، اسلام حقوقی‌نینگ عمل‌ده اوزگریشنی قبول قیلیش قابلیتی‌گه ایگه ایکن‌لیگی‌دن دلالت بیره‌دی. اوشبو فکر اجتهاد آرقه‌لی ایریشیلگن یوتوق‌لر بیلن هم تصدیقلنه‌دی.

«حقوق فلسفه‌سیگه تاریخی بیر قره‌ش» ناملی کتاب مؤلفی محمّد حسین ساکت تأکیدله‌گنیدیک، اسلام حقوقی، جان اوتستی‌نینگ «تحلیلی» مکتبی، آسترالیالیک کیلسن‌نینگ «اساسی قاعده» مکتبی، امریکه‌لیک قاضی هآلمز تمانیدن بیلدیریلگن «حقوق بو، محکمه‌نینگ قرار، قاعده‌‌لری» نظریه‌سی، شونینگدیک حقوق‌نی «مجبورلاوچی کوچ» صفتی‌ده تلقین قیلوچی سویدن‌لیک ریالیست‌‌لر مکتب‌لری و آلمان‌نینگ ساوینی تاریخی مکتبی بیلن هم‌آهنگ و تیکشیریش‌گه مناسب دیر.

البته، حقوق فلسفه‌سی‌نینگ ایریم اصول و قاعده‌‌لری بیلن اوشبو اویغون‌لیک، اسلام حقوقی‌نینگ کینگ قمراولی‌لیگی (جامع‌لیگی) و عالَم شمول ایکنلیگینی کورسته‌دی، اونی قیاسی حقوق‌شناس‌لیک‌ده اوشبو ساحه متخصص‌لری تمانی‌دن اورگه‌نیله‌یاتگن ‌دنیاده‌گی باشقه‌کافیسیونال حقوق‌لر‌دن انچه اوستون قویه‌دی. کتاب مؤلفی تأکیدلگنیدیک، اسلام حقوقی، هم حقوق فلسفه‌سی نظریه‌‌لری و توشونچه‌‌لرینی اوز تعلیماتی‌ده قمره‌ب آلگن، هم ایرینگ تمانی‌دن «جانلی حقوق» دیب افاده‌لنگن اجتماعی اوزگریش‌لر، عُرف- عادت‌‌لر، اجتماعی رسم و رسوم‌لر گه کتته اعتبار قره‌تگن.

تورکستان، اسلام حقوقی و حنفی مذهبی‌نینگ اینگ مهم رواجلَنیش مرکز‌لری‌دن بیری بولگن. تورکستان‌لیک عالم‌‌لر، هم اصول الفقه‌ (اسلام حقوقی میتودولوژی‌سی) و هم فروع الفقه ‌(اسلام حقوقی‌نینگ ساحه‌‌لری) بوییچه بی‌نظیر علمی اثر‌لر و قیمتلی تجربه‌‌لر قالدیرگن‌لر. او‌لرنی اورگه‌نیش تاریخیمیزنی و اوزلیگیمیزنی تیرن انگلَش گه کتته یاردم بیره‌دی و حقوقی تفکریمیز‌نینگ تکامل‌لشووی‌گه اینیقسه، حقوق‌شناس‌لریمیز‌نینگ حقوقی دلیل‌لش (استدلال قیلیش) لیاقتی و قانون توزیش مَلکه‌سینی آشیریشگه چیک‌سیز تأثیر کورسه‌ته‌دی.

یازوچی: حقوق فن‌لری دوکتوری پروفیسور عبدالحکیم شرعی جوزجانی

نسخۀ پی دی اف این مقاله را از اینجا دریافت کنید
تاریخچۀ ایلخانی ها

افــغـانسـتـان نـیـنـگ شـمالی ولایتـلریده استـقامـت قـیـلووچی اؤزبـیـکـلـر، باشقه خـلقـلر قـطاری، اؤزی نـیـنـگ جوده بای و رنگ بــه رنـگ آغــزه‌کــی ایـجـادی بـیـلـن اجــره‌لـیـب تـوره‌دی. مــذکــور مـیــراثـنـی تــؤپلـه‌ش و نـشـر ایـتـیـش، اؤرگـه‌نیش و عــامــه‌لـشتیریش ایشلری سؤنگی ییللر دوامـیـده یــؤلـگه قــویــیــلـه بــاشله‌ندی. ایـنـیـقـسـه، افـغـانسـتان اؤزبیکلری خلق آغزه‌کی ایجادی نمونه‌لری نینگ «خلق دُر دانــه‌لــری» نـامـی بیلن ۱۳۵۹هـجــری و ۱۹۸۰ مــیــلادی یـیـلـده کـابـلـده علیحده کــتــاب حــالــیــده نــشــر ایـتـیـلـیـشی، افــغــانــسـتـان خـلـقـلــری نـیـنـگ ادبی- مـــدنـــی حــیــاتـــیـــده کـــتــتــه واقـعـه بؤلیب قالدی... ا

ادامۀ مطلب

نـواخـتـن دوتـار از زمــان قـدیـم بدینسو در بـیـن مــردم تـُـرکـمـن مـروج است. الـبـتـه این آلۀ موسیقی جایگاه خـاص را در بـیـن مــردم کسب نـمـوده اسـت. از ایـن سبب دوتـــارنـــوازان بــزرگ و معروف در قسمت استـفـاده و نــوازنـده‌گی افـتـخـار بـزرگ را بـرای مـردم بـخـشـیــده اسـت. دوتـار یک آلۀ موسیقی کلاسیک و قدیمی بوده و در بین مردم تـُرکمن مـروج اسـت که تـوسـط انگشتان نوازنده‌گان بزرگ و معروف نواخته می‌شود. نوازنـده‌گـانـی کـه بـه رمـز هـای هـنـری آن بـلـدیـت کـامل دارند، در محافل بـزرگ با کمپوز های خوب دوتار می‌نـوازنـد و مردم به آواز آن خوب گوش فرا میدهـنـد و تـماشاچیان خود را خوش و... ا

ادامۀ مطلب

استـعـدادلـی قـوشـقـارچــه چــالـووچـی، سحرلی آوازگه ایگه اشـولـه‌چـی و مـاهـر بستـه‌کـار خـیـر محمد چاووش افغانستان مـوسـیـقـی صنعتی رواجیـگه سلـمـاقلی اولــوش قـوشگن صـنـعـتـکار. او «ظــفــر» انـســامــبـلـی گـه فـعـالیت باشله‌مسدن ایلگری اشوله‌چـیلیک بیلن دانگی چیقیب «سرپل بلبلی» دیـب آت کـوتـرگـن ایـدی. چـــاووش هـنــری فـعـالـیـتــــی «ظــفـر» گـــروهی نیـنـگ تـانـگـیدن باشله‌ب 1360 ییللرگچه اوزلـوک‌سیز صورتده دوام تاپدی. او اوشبو مـوسـیـقـی گــروه تـرکـیـبـی ده هـنـری ایـجـادی ایـش قـیــلـیـب کـتــتـــه تورکومگــه ایــگـه، اوزبـیکچه اشوله‌لرنینگ آرشیفلریده ثبت قیلیب قویدی. ا

ویدیو دستور

افغاستانده‌گی اتاقلی انقلابی شاعرلردن بـیـری عـبـدالحکیم شرعی جوزجانی دیر. او ۱۹۳۴ یـیــلـی جــوزجــان ولایـتـیـده‌گی سـرپـل شهـریـده بیر ضیالی عایله‌ده دنیا گـه کیـلگن. اونینگ تاغه‌سی قاری محمد عظیم عظیمی افغـانـستانـده‌گی مشهور و اقــتــدارلــی اوزبـیـک شـاعـری. اونـینگ اوغــلـی محـمـد کـریـم ذره عـظـیمی هم حاضرگــی زمـان افـغـانستان نینگ اوزبیک یـیـتـوک شـاعرلریدن بیری حسابلـنـه‌دی. بـولـه‌جـک شاعـر باشلانغیچ معلوماتلرنی سرپل شهریده حاصـل قیلدی. ۵۰ ییللرده او طـلـبه‌لـیـک پیتیده کابل اونیورسیتیتیده اونلَب انقلابی روحده‌گی سـتـودیــنـت‌لــر (مـحـصـل‌لـر) بـیــلــن دوســت‌لَــشـــدی، هـــمــده... ا

اوشـبـو کـتـاب قــدیـم زمـانلردن باشله‌ب، اونونچی هجری عصر نینگ باشلریگـه‌چـه یـشه‌ب ایـجـاد قـیـلگن شاعرلرنینگ شرح احوالی و اولرنـیـنـگ اثـرلـریدن نمونه‌لرنی اوز ایـچیگه آله‌دی. اوشبو کتابنی نـشرگه تــیــارلَشـده مهم کتابلردن مـواد آلـیـندی. مــصـرعـی اساسـیـده ۸۷۴ نـچی هجری قـمـریـنـی قـبـول قـیـلیب آلدیک. شونینگ دیک حضرت خـواجـه احـمـد یـسّوی گــــه نــســبــت بـیـریـلــــگـن حـکـــــمـــت لـر، نـســـبـتـی مسـتنـد بولــمه‌گنی اوچون و ۱۳ـ۱۵ نـــچــی عـصـــرلـرده بـو حـــقـــده مـعـلـــومـات بـولـمـــه‌گنــــی سببـلـی بو جلددن تـوشوروب قـالـدیــریلدی. بو باره‌ده ایکّـیـنـچـی جــلــدده مـفـصـل مـعـلـومـات بـیـره‌مـیــز... ا