Sarepul Bastan

القانی‌ها مردمان زحمتکش، متدین، وطـنـپرست و شجاع اند و در شـهـر سـرپـل زنـدگـی مـیـنـمـایـنـد. مـحـل سکونت آنها الـقـانـی‌خـانـه یـاد مـیـگـردد و دارای دو بـخـش القانی کلان و الـقـانـی خـورد است. با انکشاف شهری و تزاید نفوس هر دو بـخـش بـا هـم یـکـی شده است. مردمان القانی با اوزبیک‌ها یـکـجـا زنـدگـی مینمایند و به پارسی و اوزبیکی حرف میزنند. القانی‌ها مردمانی اند که در مورد آنها مطالعات علمی صورت نـگـرفـته است.به باور پیتر فینک در آسیای میانه و افغانستان مـطـالـعـات هـویـت قـومـی، ملت سازی و منازعات محدود به سطح وسیع سیاست‌های ملی... ا

تـکـانـه‌خـانـه منـطـقـه‌ایـست در غـرب شهـر سرپل که به نام گـذر تـکـانـه‌خـانـه مشهـور است. این گذر اوزبیک‌نشین است و یـکـی از مـحـلات مـهـم شهـر سـرپـل بـه شـمار میرود. در مـیـان مـردم عـادی تـکـنه‌خانه یا تکنه‌ی‌خانه تلفظ میگردد اما در اسنـاد رسـمـی و در نوشته‌های دیگر تکانه‌خانه ثبت شده اسـت. در ایـن نـوشـته در باره سابقه نام تکانه بحث میگردد. هـرگـاه نـگاهـی به منابع دست داشته بیاندازیم دیده میشود که در سرپل دو منطقه با نام تکانه وجود داشته است. ادمـک هـنـگـام لـست نمودن قرای مربوط به سرپل از گذر تکانه‌خانه در ســرپــل ذکـر میــنــمــایـد... ا

از پـنـجـاه و پـنـجـمـیـن سـالـروز تـولـد و هـفـتمین سال وفات شـخـصـیـت اجـتـماعی، فرهنگی و سیاسی کشور شادروان عـبـدالـغـفـار بیانی تجلیل بعمل آمد. در این احتفال فرهنگیان صفحات شمال کشور اعم از فاریاب، جوزجان، بلخ، سمنگان، تـخـار، قـنـدوز و سـرپـل گـردهـم آمـده و از شخـصیت این مرد فاضل تـقـدیر بعمل آوردند. درین احتفال شاعرانی چون استاد مـحمـد امـیـن مـتـیـن انـدخویی، استاد محمد یحیی حفیظی جـوزجـانـی، استاد سیف الدین نوری، استاد اشرف عظیمی، استاد سـیـد یـحـیـی نـادری و دیـپـلـوم انـجنیر محمد ابراهیم یعقوب زاده حضور داشتند، که اینک اشعار ... ا

میدانیم که رشد اجتماعی هر جامعه متناسب است با رشد فرهنگی هر جامعه و مـتـنـاسـب اسـت بـا رشـد مـعــارف یـا آموزش و پرورش آن جامعه. بنابرین در هر محیطی که سطح آموزش و سواد بالاتر بوده، شمار افراد با سواد وتحصیـلـکردۀ آن بیـشـتـر بـاشـد، بـه همان اندازه محیط اجتماعی آن تغییر پـذیـرفـتـه، آن جـامـعـه مـدنـی تـر و آن محـیط روشنفکرانه تر مـیـگـردد. اگـر ما به دیروز نزدیک سرپل یعنی از 1300 هـ.ش بــدینسو نظر بیندازیم، می بینیم که سرپل با وجود دُور بودن از مرکز کشور، نداشتن راههای مـواصــلاتـی، نـبـود وسـایـل سمعی و بصری، نبود. ا

فرهنگ و معارف بشری را کـه آیـیـنـۀ تـمـام نـمـای هـســتی اجـتـمـاعـی گـفـتـه اند، محصول فعالیت های مادّی و معنوی انســان از بــدو پـیـدایـش تـا کـنـون می باشد. رشـد و رونـق آن نه تنها بـاعث تـغـیـیــر و تـکـامـل جـوامـــع بـشــری بـوده، بلکه صیقل گر روح و روان افراد جامعه نیز می باشد.

هنــر مـوسیـقی کـه جُــزئــی از فـرهـنـگ بشری می باشد، هـمــواره بـا روح و عـواطــف انـسـانی سـر و کـار داشـتـه، در نوازش آن نقش بس مهم دارد، هنر موسیقی یکی از مُــبــرم تــریـن نـیـازمـنـدی هــای انـسـانــی بـــوده و بـا ســرشـت و سـرنـوشـت انسان پیوند ناگسستنی دارد. ا،

سرزمین شاداب و سرسبز سرپل از قدیم الایام مرکز تــمـدن بـوده و از جـملـه شهـر هــای مـعروف خراسان محسوب می گــردد. بــه هـمـین دلیل علم و فرهنگ و صنعت در جوزجانان بـاســتــان رشـد قـابـل مـــلاحظه نموده انواع و اقسام صنایع دســــتـی از قـبــیــل گــلـیـــم بــــافـــی، حَجـّــاری، نجـّاری، چــرمــگـــری، مـسگــری، کـــلالــی، آهـنگـری، بـافنده گی، مـعـــماری و دیگر حرفه ها پیشۀ بــاشندگان این سـرزمین را تشکیل میدهد. از جملۀ این پیشه ها یکی هم صنعت باروت سازی و فن آتشبازی مـیـبـاشد. تاریخ دقـیـق ایـن صـنعت در ولایت سرپل معلوم نیست. ا

ولایــت سـرپــل از جـمـلۀ ولایات بـاستــانــی کــشــور بـوده، هــوای زمـستان آن سرد، تــابــستـان آن گـــرم و آب و هوای مــنـاطـق کــوهــستـانــی آن گــوارا است. ایـن ولایـت دارای چراگاه های سرسبز وسیع است که برای تربیه و نگهداشت حیوانات خیلی مساعد است. تقریباً 80 فیـصـد مـردم دهــات مصـــروف زراعـت و تـربـیـۀ مـواشــی بـوده، از طـریـق مصرف محصولات حیوانی امرار حیات و معیشت می نمایند.

پـیـشــۀ مـالـداری در ولایــت سرپل نقش عمــده در تـقـویــۀ بـنـیـۀ اقـتـصـاد جـامـعه داشته... ا

از آن جایی کــه پـهنـۀ هستی و طبیعت مـتـشـکـل از اضداد، تـکـامـل و حـــرکـت توأم بـا شیب و فراز، نور و ظلمت، مرگ و زندگی، صـحـت و مـرض جُـزء لایـنـفـک طـبـیــعـــت مــاحـــول مـا مـیـبـاشـد، طی اعصار و قرون متـوالی بشر پوینده به قدر توان و امکان در رفع مشکلات و فایق آمـدن بر آن نـقــشـی از خـود بـه یــادگـار گذاشته که طبابت سنـتـی و قـدیـمـی نـیـز دسـت آورد سـعـی و تــلاش و تـجـارب گرانبهای این بخش از عـلـــوم پـزشـکی بــوده، تفـکـر والای بـشر را شامل میگردد، طبابت سنتی سه مرحله را طی نموده که مـا بـطـور خـیـلی کوتاه و مختصر مکثی بدان مینماییم... ا

انــبــار کـجــاسـت؟ انـبـار اکنون بنام سرپل مـعـروف بــوده و امــروز یـکـی از 34 ولایـات افـغـانستان است که دارای منابع سرشار نـفـت و گـاز بـوده کـه در نـوع خـود کـم نـظیر است.(1) نــام کهـنتر سرپل عبارت از انبار و یا انبـیر است از جملۀ شهر های جوزجان و پـایـتـخـت آن بــوده اسـت اصـطـخری و ابن حوقل (قرن چهارم هـجــری) نیز انبار را پـایـتخت جوزجان و مقام شاهان آل فریغون (250- 401 هـ) میـدانـنـد. یــاقـوت حــمــوی در مـعـجـم الـبـلادان مـتوافی قرن هفتم هجری در یک جا بنام انـبــار و جــای دیــگر آن را به شکل انبیر نگاشته مقتل امام یحیی بن زید بن علی... ا

گوزگانان یا گوزگان که معرب آن جوزجانان یا جـوزجان است، از ولایت های قدیم و مهم خراسان به شمار می آید. این ولایت، امــروز در گـوشـه شـمـال غـرب کشور ما واقع شده و با اندک تـفـاوت، اراضـی سـه ولایـت فـعـلـی وطن ما- جوزجان فعلی، فـاریـاب و سـرپـل را در بـر مـی گـیـرد. از نـوشته ابن خرداد به (حدود 250 هجری) بر می آید که در قرن سوم هجری، ساحه جـوزجـان نـسـبت به سده های بعد کوچکتر بوده و شهر های فـاریـاب و طالقان، شامل آن نبوده است. قرار نگارش احمد بن واضــح یعقوبی (284هـ) جوزجان حاوی چهار شهر بوده است: انبار (سرپل حالیه)، سان... ا

در شـمـارۀ (283) فـروردیـن مـاه 1351 مجلۀ یغما شــرحـــی دربــارۀ مــرقـدی کـه در سـه کیلـومـتـری گـنـبد قـابـوس بنـام یـحـیـی بـن زیـد منــسـوبـست، بقلم آقای رحمت الله نجاتی نـشـر یـافـتـه، که در آن یک اشتباه قدیم تکرار شده و بعید از واقـعـیـت تـاریـخـی میـبـاشـد. چون مجلۀ شریف یغما دو نـام تـاریـخـی قدیم جوزجان و جرجان را خلــط کـرده انـد، جـرجـان همـین گـرگـان کـنونی شمال ایران است، که از قدیم شهرت دارد و عرب ها گـرگـان را مُعَرّب سـاخـتـه جُـرجـان نوشته اند. ولـی هـیـچـگاه به واو (جورجان) نبوده و منسوب بدان همواره جُـرجـانـی اسـت... ا

مـرحـوم قـاری عبـدالـواحد خطیب زاده فرزند ملا محمد امین، خـطـیب مسجد خانقاه شهر سرپل در سال 1280 خورشیدی (سال بـقـر) تـولـد یـافـته، در سنین تمیز شامل مکتب لطافت دورۀ امانی گردید. بعد از خواندن موفقانۀ سه صنف آن مکتب به حـیـث مـعـلـم هـمـان مکتب مقرر گردیده تا سال 1307 به وظـیـفــۀ خـویــش دوام داد. قــرآن مــجــیـــد را در نـزد خلیفه عبدالمجید مخدوم حفظ کرد.

در ســال 1308 که مکتب لطافت از طرف حکومت سقوی لغو شد، قاری عـبـدالـواحـد خـان بـه کـار تـجـارت روی آورد، چـنـد سال بزازی داشت... ا

فــرزنـد بـرومـنـد خلق اوزبیک شادروان عبدالغفار بیانی پس از مـبـارزات خـسـتـگـی ناپذیر طولانی و خدمات ارزنده، در نتیجهٔ رقـابـت نـامـشروع و دسـیـسه آمـیـز دشـمـنـان دوسـت نما و تضییقات ارتجاع سیاه داخلی ناگزیر شد به کشور تاجیکستان پـنـاهـنـده شـود و بـا خـانـوادهٔ خـود در آنجا اقامت اختیار کند. عبدالغفار بیانی در شرایط دشوار مهاجرت به تاریخ 18 جـوزای ســال 1379 در یـکـی از شفاخانه های شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان زندگی را پدرود گفت و در همانجا به خاک سپرده شد. امـسال از درگذشت این فـرزنـد مـتـعـهـد و فـداکـار خلق اوزبیک مرحوم عبدالغفار بیانی در شهر... ا

حـرمـتـلـى مـحـمـدالله وطـنـدوسـت تـوغـيلگنی‌نينگ آلتميش بـیـش يـيـلـلـيـگـى و تـقـاعـد قـيـلـيـشـی‌نـی تـجـلیل قيليش مناسبتی بيلن اوتکه‌زيلگن محفل‌نينگ گزارشی: میـلادی ييل آگـست آیی‌نينگ اون بيشينچى تاریخی‌ده حرمتلى محمدالله وطندوست نينگ آلتميش بیش ييلليک توغيلگن کونى و تقاعد قـيـلـيـشى، بـیـانـی اجـتـماعی و فرهنگی جمغرمه‌سی و او کیـشـی‌نـيـنـگ عـايلـه‌سـی تمانيدن- دنمارک اولکه‌سی‌نينگ «وايـلـه» ديـگـن شهـريـده تـجـلیل قيليندى. اوشبو طنطنه‌لى احـتـفال‌ده- دنمارک، هالند، انگلستان، آلمان، ناروى و سويدن اولکه‌لريده يشه‌يديگان اولکه‌نينگ ا

هدف از این نـوشـتـه بررسی کوتاهی از پـیـشـیـنـه سینما، تیاتر، داربازی، نقاشی و غیره در ولایت سرپل است.

سینما: تـاریـخ نـخـسـتـیـن آغـاز نـمـایـشهای سینمایی با تــأسیـس نـمـایـنـدگـی تـفـحـص نـفـت و گاز در شهر سرپل ارتـبـاط می گیرد. چـنـانـکـه مـعلوم است این ریاست در برج سـنـبـلـه ســال 1334 ایـجـاد گـردیـد و دیــری نـگـذشـت در بـنـدر شـبـرغان در کرانه دریای سرپل دو ساختمان دو حلقه سـاخـتـه شـد. در یکی از این ساختمان ها شعبات اداری و مـکـتـب تـربـیـه بـرمـه کـاری و... ا

در آغـاز کــلام میـخـواهـم متـنــی را در مورد موضوع مقاله ام بـخـوانم: «پس بعد از آن منصور که خلیفه بود، اندیشه کرد تا قضاء به کسی دهد و مشاورت کرد بر یکی از چهـار کـس که فــحــول عـلـمـاء بـودنــد: یکی ابو حنیفه و دوّم سُفیان، سوم شُرَیــک، چـهـارم مـسعر بن کَدّام. هر چهار را طلب کردند. در راه کـه مـی آمـدند، ابو حنیفه گفت: «من در هر یکی از شما فراستی گویم». گـفـتـند: «صواب آید». گفت: «من به حیلتی قضاء از خود دفـع کـنم و سُفیان بگریزد و مسعر خود را دیوانه سازد و شُرَیـک قـاضـی شـود». پس سفیان در راه بگریخت و در کشتی پنهان شد و گفت. ا

بــســـم الله الــرحــمـــن الـــرحـــــــیـــــم

رشــتـــه غـــه چــیـکـتـی نـیـچـه دُرّ یتـیم

به همگان روشن است کـه عـلـم و مـعـارف راهـنمای بشریت بــوده، سنـگ بـنـای تــرقی و تـعـالی جوامع بشری را تشکیل مـیـدهـد. بــدون اکـتـسـاب عـلـم و دانـش رسیدن به اهــداف مُـعـیـن و پـی بـردن بـه رمـوز طـبـیـعـت، دسـتـرسـی بـه آن و اسـتـفـادۀ مــعــقـــول از امـکـانات طبـیـعـت غیر ممکن خواهد بــود. بـهـر حـال انسان ها توانسته اند به اساس مـطــالـعـه و تجربه، بسیاری از راز های نا مـکـشـوف طـبیعت را شناسایی و از آن بـه نفع خود استفاده نمایند. ا

از نیاکان طور عنعنوی بیاد دارم و گذشتگان هم بما نـقـل کرده از جـهـان رفـته اند و ما هم درین دوران این واقعیت فرهنگی را می بـیـنیم که در هر زمان چه شرایط و مشکلات و احیاناً تنگ نـظـری بـاشـد هـم ابـواب مـکاتب خانگی نسوان بسته نشده است و ایـن مکـاتب هیچگاه تعطیل نشده و خالی از متعلمات نـگـردیـده است. حالا کـه در شهر سرپل یکباب مکتب رسمی نسوان هست و درش کشاده و درس جاری است با وجود آن، در نواحی مختلف این شهـر چـنـد بـاب مـکـتب خانگی نسوان موجود بوده متـعـلـمـات از تـعـلـیـم و تربیه در حال بهره برداری میباشند و هر یک... ا

سرگذشت یحیی بن زید (بطور کاملتری یحیی بـن عـلـی بن الـحـسـیـن بن علی بن ابی طالب) در اواخر خلافت بنی اُمَیّه داستانی است معروف. قیام یحیی پیشرو قیامی شد کـه به واسطـۀ گـمـاشـتـۀ نـهانـی عـباسیان- ابو مسلم خراسانــی صـورت گـرفـت و حـکـومـت اُمَوی را در خـراســان سقـوط داد. کامـلـتـرین شـرح ایـن مـاجـرا بـیـانی است که طَبَری در تاریخ خـویـش در ضـمن وقایع سال 125هـ/3-742 م. آورده.3 یحیی چــون پـس از نـهـضـت و مـرگ پـدرش زیـد، در کـوفـه به سال هـ122/40 -739 م. از عـراق گـریخـت و با جمعی از همراهان بـه خـراسـان آمد... ا

احـتـفـالـی بـه مـنـاسـبـت یـادبود و گرامیداشت از هفتادمین سالگرد درگـذشـت خلیفه عبدالمجید یکی از استادان خانقاه قدیم سرپل و روحانی بزرگوار و از مرشدان طریقۀ نقشـبـندیه در سرپل باستان برگزار گردید.

مـحـفـل بـه ابـتـکـار مـحـتـرم کـاندید اکادمیسین دکتور محمد یعقوب واحـدی و بـا مـیـزبـانـی داکتر عبدالقدیر «مجید» نوادۀ خلیـفـه روحـانـی عبـدالمجید با اشتراک دکتور واحدی، استاد عبـدالغـفور دسـتـیـار، مـخدوم محمد صادق مُفتی‌زاده، استاد احـمـد نـور خدیم‌زاده، استاد عبدالحی علمی، استاد محسن خان، داملا عبدالرحیم... ا

افـغـانـسـتـانده‌گی اتاقلی انقلابی شاعرلردن بیری عبدالحکیم شـرعـی جـوزجـانـی دیـر. او ۱۹۳۴ یـیـلی جوزجان ولایتیده‌گی ســرپـل شــهـریــده بیر ضیالی عایله‌ده دنیا گه کیلگن. اونینگ تـاغـه‌سـی قـاری مـحـــمـــد عــظــیــم عــظــیمی «سرپلی» افغانســتـانـده‌گـی مشهور و اقتدارلی اوزبیک شاعری. اونینگ اوغلی محمد کریم ذره عظیمی هم حاضرگی زمان افغانستان نینگ اوزبـیـک یـیـتـوک شاعـرلریدن بیری حسابلنه‌دی.بوله‌جک شـاعـر بـاشلانغیچ معلوماتلرنی سرپل شهریده حاصل قیلدی. ۵۰ یـیـلـلـرده او طـلـبه‌لـیـک پـیتیده کابل اونیورسیتیتیده اونلَب انقلابی روحده‌گی محصل‌لر بیلن دوست‌لَشدیم... ا

در مـاه جـوزای سـال ۱۳۵۹ هجری شمسی در سرپل شایعه پـخـش شـد کـه مـجـاهـدیـن کـه اشــرارش مـی‌خـوانـدنـد، از اولوسوالی سانچارک تصمیم حمله به سرپل را دارند. مردم از خــود مـی‌پـرسـیـدند که چرا چنین حمله‌یی باید صورت گیرد؟ مـتـنـفـذیـن سـرپـل اعـم از قـریـه‌دارهـا، زمـیندارها و ملک‌ها، روحانـیون، ثروتمندانِ تاجرپیشه، مامورین دولتی و دُکـانــداران با رُسوخ، هر کدام از خود می‌پرسیدند که در صورت حمله چه موقـفـی را بـایـد اتـخـاذ نـمـایـنـد. عده‌یی هم به این شایعات اهمـیـت نـمـی‌دادنـد. مـردمِ قطعۀ نظامی مستقر در بالاحصار سرپل، نیروهای څارندوی... ا

در دامـنـۀ تـپـه هـای شرقی شهر سرپل مزاری هست که از سالیان قدیم معروف بوده، مردم از ناحـیـتـهـای دور و نـزدیک، بــرای زیـارت و اتـحــاف دعـا در آنـجـا مـی آیند. تا سال 1327 شـمسـی، صـاحـب ایـن تربت درست روشن نبود و بنام امام خـورد یاد میشد. ولی کتیبۀ دور گنبد آن که بخط کوفی است در آن سال توسط یکی از فاضلان معاصر سرپل- مرحوم قاری محمد عظیم عظیمی خوانده شد و معلوم گردید که این تربت از حضـرت یحیی بن زید بن علی بن حسین بن علی کرم الله وجهه است. ا

ولایت سرپل که در دامنۀ شمالی تیربند تُرکستان مـوقـعـیـت دارد، بـین 35 درجه و سی دقیقۀ شرقــی تـا 36 درجـه و 13 دقـیـقۀ شمالی و 66 درجه و 30 دقـیـقـۀ جنوبی و 65 درجـه و دو دقـیـقـۀ شـرقی واقع است.

ارتفاع ولایت سـرپـل از سـطـح بحر از 640 مـتـر در مــنـاطــق هـمــوار تـا 1750 متر در مـنـاطـق کـوهـی میباشد. در ولایـت سـرپـل رودی کـه اصلاً از کـوهـسـتـان جنوبی و جنوب غربی سـرچـشـمـه گـرفـتـه کـه بنام آق دریا یاد میگردد، دره هــای ســرسبــز مـنــاطـــــق کـوهستانی را آبـیـاری نموده و با رود دیگری کـه از کـوهـسـتـانات... ا

یکی از شهـر هـای علم و ادب پرور کشور عزیز ما که در تبارز تمدن اسلام و هنر های زیـبـا خدمت شایان نموده و شـهرت تـاریـخـی دارد، شهـر سرپــل اسـت. ایـن شهر از قدیم الایام مهد علم، فنون و ادبـیـات بـوده، یکی از بـنـیـاد هـای عـلـمی و عـرفـانـی قـدیـمـۀ آن مـسـجـد، خـانـقـاه و مــدرســۀ گــذر خانقاه امروزی در جوار پل خشتی سرپُل میباشد. می سـزد از ایـن پـرورشگاه دانش، فرهنگ و مـعـرفـت گـزارشـی را بـه عـرض برسانم: حالا کـه مـیـبـیـنم در ساحۀ مسجد خـانـقـاه گـنـبـدی قـدیـمـه و یـک بـاب حـجـرۀ نـوآباد پـیـوسته بـه رُکن شـمـالی آن دیده میشود و بس. ا

مـنابع آبی دریای سرپل چشمه سار هـای کوهستان جنوبی آن است که ازان سویها مـجـرا گـرفـتـه مـی‌آیـد کـه از مـابـین شهر سرپـل که مـسـیـرش چـنـد شـکـل انـحنائی را تشکیل مـیـدهـد عـبـور مـیـکـنـد و ایـن شـهـر را به دو سمت غربی و شـرقـی از هـم مـتمایز جدا میکند. دریای سـرپـل سنگلاخی بـوده جـریـان تـنـد دارد و سیلاب های بهاری آن بعضاً سواحل و آبـادیهــای مجاورش را ویران میکند و از روزگـار پیشین یعنی بیش از شش قرن قبلی خشت پل تـاریـخـی که از عهد دورۀ تمـدن تـیـمـوری تـا هـنـوز زنده مانده، همان دو سمت متمایز شـهـر را بـا هـم وصل میکند... ا

شرح حیات و شهادت یحیی بن زید (رض): بعد از واقـعۀ شهـادت حضرت زید بن علی(رض) یحیی یگانه فـرزند رشید و ارجمندش با تنی چند از معتمدین خویش از شهر کوفه جانب نـیـنـوا و از آنـجـا بـه مـدایـن عـزیـمـت نـمـودند. به اثر اقدامات شدیـدی که علیه او از جانب یوسف بن عُمَر به عمل می آمد از آنـجـا جـانـب خـراسـان و بـه قـولی جانب سَرَخس رهسپار شـدنـد و بـه خـانـۀ یـزیـد بـن عَمرو فرود آمدند. حسب روایت محـقـق شـهیر قُمی از آنجا جانب بلخ عازم و به خانۀ حُریش بـن عبدالله شیبانی اقامت گزیدند. درین وقت هشام از جهان درگـذشـتـه و در 125 هـجـری ولید بن... ا

اگر نگاهی به اوضاع اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، علمی و ادبـی نـیـمـه دوم قـرن سـیـزدهـم و نـیـمه اوّل قرن چهاردهم هـجـری در افـغـانسـتـان داشـتـه بـاشـیـم، بـه ایـن نـتـیـجــه می رسیـم، بـا وجـودی که شیوه های نوین تحقیق و نگارش و امکانات بسان امروز وجود نداشته، اما به تناسب زمان حال خصوصاً در عـرصـه هـای فـرهـنـگـی و ادبـی بـا کتابخانه ها و نـفـیـس تـریـن کـتـب و آثـار دسـتـنویس تفوق و برتری داشته است. سـرپـل یـکـی از بـلاد تـاریـخـی افغانستان در این دوره دارای مرکز تدریس علوم معقول و منقول، مراکز ارشاد طریقه هـای عرفانی و حلقه های... ا

مــؤسـسـۀ تـحـصـیـلات عـالی سرپل نظربه تقاضا و پیشنهاد اهـالـی عـلـم‌دوسـت ولایـت سـرپـل بـه مـقـام مـحترم وزارت تـحصـیـلات عالی و منظوری آن مقام در سال 1391 با داشتن یـک فـاکـولـتـه «تعلیم وتربیه» که در تشکیل آن دو دیپارتمنت «کـیـمـیـا- بیولوژی» و «ریاضی- فزیک» داشت منحیث فیلیال پـوهـنـتـون جـوزجـان افـتـتـاح و بـا پـذیـرش ۵ تن استاد، ۳ تن کارمـنـد، ۲ تـن کـارکن خدماتی و 200 تن محصل فعالیت خود را در بـخـشی از تعمیر مؤسسۀ تربیۀ معلم سرپل آغاز نمود. در سـال 1392 بـعـد از نـیاز سنجی که از طریق این مؤسسه انجام یافت... ا

ولایـت سـرپـل کـه در جـنـوب جـوزجـان موقعیت دارد یـکـی از مـنـاطـق خـوش آب و هــوا در شــمــال افـغانستان مـحسوب گردیـده از نظر پیداوار زراعتی، صنایع دستی، مالداری و درین اواخر نـسـبـت کـشـف و بـهـره‌بـرداری از نفت از اهمیت بزرگ اقتـصـادی بـرخـوردار است. ولایت امروزی سرپل که نام قدیم جـوزجانـان یـا گـوزگانـان متعلق به آن است در زمان فریغونیان ایـن خـانـواده فـرهـنگ‌پرور و علم‌دوست مرکز فرمانروایی آنان بـوده شـهـرت بـزرگـی را با کتاب حدود العالم به دست آورده است. ولایـت سـرپل با نام قاری محمد عظیم عظیمی، غلام محمد خدیم، محمد مراد بلبل... ا